Арьсны хорт хавдар (арьсны хорт хавдрын төрөл) нь арьсны эсүүд хяналтгүй ургаж, эрүүл эсүүдийг гэмтээдэг өвчин юм. Энэ нь хэд хэдэн хэлбэртэй байдаг бөгөөд хамгийн түгээмэл 3 төрөл нь дараах байдалтай байна.
Меланома (Melanoma) – хамгийн аюултай хэлбэр
Хэрхэн харагддаг вэ:
• Хар, бор, хөх, улаан, ягаан, цайвар гээд өнгө нь жигд бус толбо
• Хэлбэр нь жигд бус, дэвсгэр нь тодорхойгүй
• Хурдан томордог, өөрчлөгддөг
• Заримдаа цус гарч, загатнах, өвдөх шинжтэй
• Шинээр гарсан мэнгэ, эсвэл хуучин мэнгэ өөрчлөгдөх (хэмжээ, өнгө, хэлбэр)
ABCDE шинжилгээ:
• A – Asymmetry (тэгш бус хэлбэр)
• B – Border (зах нь тодорхойгүй, замбараагүй)
• C – Color (өнгө олон янз, жигд бус)
• D – Diameter (6мм-ээс том)
• E – Evolving (өөрчлөгдөж байгаа эсэх)
Базаль эсийн хавдар (Basal cell carcinoma – BCC)
Хэрхэн харагддаг вэ:
• Арьсан дээрх сүүмгэр, өнгөгүй, ягаавтар товгор
• Шилэн арьс мэт гялалзсан ирмэгтэй байж болно
• Заримдаа цус гарч, удаан эдгэхгүй сорви шиг зүйл
• Ихэвчлэн нүүр, хамар, чих, хүзүү, гар гэх мэт нарны тусгалд их өртдөг хэсэгт
Энэ нь хамгийн түгээмэл боловч тархах магадлал бага.
Хавтгай эсийн хавдар (Squamous cell carcinoma – SCC)
Хэрхэн харагддаг вэ:
• Улаан, хатуурсан, үрэвссэн товгор
• Заримдаа хальс нь гуужсан, тослог бус, хайрстай
• Цус гарч, шархлаа мэт байх
• Ихэвчлэн нарны гэмтэлтэй арьсан дээр
Энэ нь BCC-ээс арай түрэмгий, зарим тохиолдолд дотогш тархаж болно.
Ямар шинж тэмдэг илэрвэл эмчид хандах вэ?
• Шинээр гарсан мэнгэ, толбо
• Хуучин мэнгэ томорч, өнгө нь өөрчлөгдөх
• Цус гардаг, загатнадаг, эдгэдэггүй арьсны хэсэг
• Арьсны өнгө, бүтэц гэнэт өөрчлөгдөх
Арьсны хорт хавдар анхны үедээ илрэхэд бүрэн эмчлэгдэх боломжтой. Хэрвээ та сэжигтэй мэнгэ, толбо, шархтай бол даруй арьсны эмч (дерматологич) дээр очиж үзүүлэх хэрэгтэй. Арьсны хорт хавдрыг өөрөө оношлох боломжгүй, арьсны биопси (арьсны эдийн шинжилгээ) л баталгаатай хариу өгдөг.
Сэтгэгдэл үлдээх