Өнөөдөр: 2024-03-29

Охидын үзлэг хийдэг байх шаардлагатай юу?

Манай улсад хүүхэдтэйгээ хамт хүүхдийн мөнгө авдаг өсвөр насны 5000 орчим охид бий. Жилд дунджаар 3,500 орчим өсвөр насны охид төрдөг боловч тэдний 74 хувь нь ганц бие ээж болдог. Өсвөр насны ээжүүдийн 5-7 хувь нь бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн байдаг аж. Монгол улс нь Ази, Номхон далайн бүсдээ өсвөр насны ээжүүдээрээ тэргүүлдэг юм. Тиймээс охидын эрхийг хамгаалахаар ЕБС-иудад “ОХИДЫН ҮЗЛЭГ” хийж, бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн, бэлгийн замын халдварт өвчнийг илрүүлэх, хүсээгүй жирэмслэлтээс сэргийлэх чиглэлээр ажиллаж ирсэн ч хэрэгжүүлэх арга зам нь буруу, хүний эрхийн ноцтой зөрчил байсан гэж НҮБ-аас тогтоож, зогсоосон байдаг.

2021 оны эхний найман сарын байдлаар 228 охин бэлгийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэргийн хохирогч бүртгэгджээ. Ийнхүү сүүлийн тавхан жилийн хугацаанд 1,400 гаруй хүүхэд аймшигт хэргийн хохирогч болсон аж.

Охидын үзлэгийг эрүүл мэндийн байгууллага, цагдаагийн байгууллага, сургуулийн орчины алинд нь хийх нь зөв бэ?

ЕБС-д сурдаг олон мянган охид энэ үзлэгийг дамжиж өнгөрдөг. Айх, гайхах, ичих мэдрэмжийг мэдрээгүй өнгөрсөн охид байдаггүй гэхээр. Үзлэгт орсон зарим охидын хувийн мэдээлэл задарч, сэтгэлзүйд нь хүчтэй нөлөөлж амиа хорлох эрсдэл болон сэтгэлзүйн доголдол үүссэн тухай олон жишээг энэ чиглэлээр ажилладаг байгууллагууд ам уралдан ярьдаг. Тэгвэл охидын үзлэг цаашид байх ёстой зүйл үү? Бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн охидын дийлэнх нь ураг төрлийн холбоотон, төрсөн болон хойд эцэг, ах, авга, нагац, тэдгээрийн найз нөхөд байдаг. Тиймээс гэмт хэрэг илрэхгүй үлдэх  тохиолдол их байдгийг хэрхэн илрүүлэх вэ? Эдгээр асуудлын талаар бид мэргэжлийн хүмүүстэй ярилцлаа.  

“Хөөрхөн зүрх” ТББ-ын ерөнхий зохицуулагч Б.Оюундарь: Охидод урьдчилан сэргийлэх үзлэг хэрэггүй гэсэн үг биш

Сургуулийн орчинд охидын үзлэг хийдэг учир нь хүчирхийллийн хохирогч болох, эрт бэлгийн харилцаанд орж хэн нэгний эрхшээлд өртөх, бэлгийн замын хүчирхийлэлд өртөх, хүсээгүй жирэмслэлт гэсэн эрсдэлүүдээс сэргийлэх зорилготой хамгаалах арга юм. Гэвч үүнийг Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас хүчирхийллийн нэг хэлбэр, хүний эрхийн зөрчил гэж үзээд байгаа. Энэ хүний хувийн орон зайд халдаж байна гэдгийг Хүний эрхийн үндэсний комисс, Боловсролын яам хүлээн зөвшөөрөөд 2021 оны тавдугаар сард үндэсний хэмжээнд ЕБС-ийн орчинд зохион байгуулж байгаа охидын үзлэг бол хүний эрхийн зөрчил байсан гэдгийг боловсролын яамнаас хүлээн зөвшөөрч, зохион байгуулахгүй байх чиглэлийг гаргасан.

ЦЕГ-аас охидыг үзлэгт хамруулснаараа үүний ард байгаа хүчирхийлэл, далд  хэлбэрийг илрүүлэх арга мөн гэж үздэг. Гэвч энэ арга хүчирхийлэгчээс ялгаагүйгээр хүч хэрэглэж байгаа үйлдэл. Ийм аргаар авраад байгаа юм уу сэтгэцийн гэмтэл учруулаад байгаа юм уу гэдгийг мэдэхгүй. Логикийн хувьд авцалдаагүй.

Охидод урьдчилан сэргийлэх үзлэг хэрэггүй гэсэн үг биш. Харин эсрэгээрээ хувийн эмнэлэг, өсвөр үеийн комбинатийн төвд үзлэгт орж, өөрийнхөө шилжилтийн насанд бий болж байгаа өөрчлөлтүүд, сарын тэмдэгээс үүдэлтэй өрөвсөлт, өөрчлөлт зовиурыг мэргэжлийн газар, эмч мэргэжилтэнд аюулгүй орчинд, сайн дураараа, насанд хүрээгүй бол эцэг эхийн зөвшөөрөлтэй очиж үзүүлдэг байх мэдлэг боловсрол, соёлыг түгээх хэрэгтэй.

Сургуулийн орчинд үүсдэг охидын эрхийн зөрчил маш их. Үүний нэг жишээ нь охидын үзлэг сургуулийн орчин дахь хүчирхийллийг иргэний нийгмийн байгууллагууд болон охид эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалдаг “Гүнж” ТББ, “Хөөрхөн зүрх” ТТБ нар хамтран таслан зогсоосон.

Хэн нэгэн байнга өөрийнх нь өмнөөс үйлдэл хийж өгч байх ёстой юм шиг эцэг эхийн хамгаалах арга нь хүүхэд өөрөө өөртөө итгэлтэй байх үзэл санааны эсрэг зүйл болж байна. Бид залуу үеэ бие даасан иргэн болгож төлөвшүүлэх үүрэгтэй. Гэвч боловсролын яам үүний эсрэг ажиллаад байна. Боловсролын системээрээ дамжуулаад бэлгийн боловсролын мэдлэг мэдээллийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, статистик тоон үзүүлэлтэйгээр урьдчилсан байдлаар мэдлэг өгөх нь зүйтэй гэсэн агуулгыг манай иргэний нийгмийн байгууллагууд өгдөг. Бид холбогдох байгууллагуудад зөвлөмж хүргүүлж, хариу хүлээж байна.

Жендерт суурилсан хүчирхийлэлд өртдөг хүмүүсийн 90-95 хувь нь охид байдаг. Энэ тоог бууруулахын тулд охидоо хамгаалах бодлого хэрэгждэг. Энэхүү бодлого үр дүнгүй гэдгийг хүний эрхийн чиглэлээр ажиллаж байгаа байгууллагууд 100% хүлээн зөвшөөрдөг. Эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ нийгэмтэй харилцдаг бүхий л харилцааг хянах боломжгүй. Хамгаалахаасаа илүүтэй хүчирхэгжүүлэх, бие даалгах, эрх мэдэлжүүлэх зарчимыг сүүлийн жилүүдэд баримталж ажиллаж байна.

Сэтгэл зүйч Ж.Үйлст: Охидын үзлэг нь сургуулийн орчинд гадуурхлыг үүсгэдэг

Манай улсад ихэнхидээ мэдээллийн нууц хадгалагдах тухай ойлголт хомс учраас охидын үзлэг хийх дэмий зүйл. Арван жилийн өмнө намайг ерөнхий боловсролын сургуульд сурдаг байхад энэ үзлэг хийгддэг байсан. Бид охидуудаараа үзлэгт орсны дараа манай ангийн нэг охин бэлгийн харилцаанд орсон нь ил болж, ангийн зарим хүүхдүүд тэр хүүхдийг хэн болохыг нь таамаглах төдий байсан ч сургуулиа төгстөл нь гадуурхсан.

Тийм учраас эцэг эхийн зөвшөөрлөөр охидын үзлэгт хамруулдаг байх нь хамгийн зөв юм. ЕБС-д үзлэг явуулна гэдэг нь хамгийн дэмий зүйл. Сургуулиудад үзлэг зохион байгуулж байгаа эмч нар маань улсын эмнэлгээс томилогдож очдог охидын эмч биш, ихэвчлэн эмэгтэйчүүдийн эмч нар байдаг. Тэдгээр эмч нар чинь харилцаа хандлагын хувьд тухайн хүүхэдтэй яаж харилцах талаар тийм сайн мэддэггүй. Ихэвчлэн төрөх насны эмэгтэйчүүдтэй ихэвчлэн харицаж үзлэг хийдэг учраас хүүхдийн сэтгэхүйд тохирсон харилцаа хийж чаддаггүй. Тиймээс охидын эмч гэсэн дагнасан эмч нарыг бэлтгэж, сургуулиудад ажиллуулж байх шаардлагатай гэж боддог.

Эрүүгийн хуулийн шинэчилэн баталсан найруулгаар 12.5 дугаар зүйлд: Арван найман насанд хүрсэн хүн хохирогчийг арван дөрвөн насанд хүрсэн арван зургаан насанд хүрээгүй болохыг мэдэх боломжтой байсан, эсхүл мэдсээр байж бэлгийн харьцаанд орсон бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ... гэсэн байдаг.

Энэ бол хүүхдийн бэлгийн халдашгүй байдлыг хамгаалахад ухралт хийсэн хуулийн зохицуулалт юм. 14-18 настай хүүхэд гэдэг эрх зүйн бүрэн чадамжгүй. Тиймээс хүүхдийн эрхийг зөрчсөн энэ заалтыг өөрчлөхийг хүчирхийллийн эсрэг ажилладаг олон зуун иргэний нийгмийн байгууллага, хуульчид хэлдэг ч өнөөг хүртэл нэг ч алхам хийгдээгүй, уг хуулийн асуудлыг хөндсөн нэр бүхий хүмүүсийг Хуульзүйн сайд Х.Нямбаатар цагдаагийн байгууллагад өгч шалгуулж байгаа дүр зураг Монголд бий.

Сэтгэгдэл үлдээх

Anna Nikova
Piaxnf

atorvastatin over the counter <a href="https://lipiws.top/">order lipitor online cheap</a> cost lipitor 10mg

Anna Nikova
InessaMaKl

coursework psychology <a href=https://brainycoursework.com>coursework moderation</a> creative writing coursework

Anna Nikova
PennyMaKl

your essay writer <a href=https://buytopessays.com>essay writer service</a> custom writing essay

Anna Nikova
NaniceMaKl

help me do my essay <a href=https://buyacademicessay.com>top essay writing services</a> professional essay writing services

Anna Nikova
CharitaMaKl

cheap essay writers <a href=https://bestsessays.org>cheap custom essay</a> custom essay service

Anna Nikova
MerolaMaKl

top rated essay writing service <a href=https://bestessayreviews.net>i need help writing my essay</a> reliable essay writing service

Anna Nikova
MartyMaKl

best custom essay sites <a href=https://besteasyessays.org>quality custom essay</a> custom essay service

Anna Nikova
DorolisaMaKl

help writing college essays <a href=https://bestcampusessays.com>english essay helper</a> higher english critical essay help

Anna Nikova
MarrisMaKl

college essay editing service <a href=https://au-bestessays.org>help writing a argumentative essay</a> college admission essay help

Anna Nikova
EasterMaKl

can i get someone to write my essay <a href=https://writemyessaycheap24h.com>essay help live chat</a> cheap essay writing service online

Anna Nikova
VivieneMaKl

essay writing service recommendation <a href=https://ukessayservice.net>custom essay online</a> essay editing services

Anna Nikova
GinnieMaKl

great essay writers <a href=https://lawessayhelpinlondon.com>write my essay for me no plagiarism</a> best essay help review

Anna Nikova
GinnieMaKl

best custom essay site <a href=https://lawessayhelpinlondon.com>essay writing helper</a> my essay writer

Anna Nikova
CthrineMaKl

custom essays for sale <a href=https://howtobuyanessay.com>essay writer cheap</a> custom writing essays services

Anna Nikova
LeilahMaKl

pay for essay cheap <a href=https://geniusessaywriters.net>custom essay services</a> admission essay editing services

Anna Nikova
TwylaMaKl

fake essay writer <a href=https://firstessayservice.net>custom essay help</a> can you write my essay

Anna Nikova
DronaMaKl

compare and contrast essay help <a href=https://customs-essays-writing.org>essay community service</a> essays writing service

Anna Nikova
CharoMaKl

help with essay introduction <a href=https://customessaywwriting.com>custom essays for sale</a> compare and contrast essay help

Anna Nikova
AntonieMaKl

best college application essay service <a href=https://customcollegeessays.net>help with essay writing</a> community service essay sample

Anna Nikova
TammieMaKl

custom essay cheap <a href=https://cheapessaywritingservice1.com>help with my essay</a> best cheap essay writing service

Anna Nikova
PennyMaKl

custom essays writing <a href=https://buytopessays.com>medical school essay writing service</a> buy essay cheap

Anna Nikova
ChelsaeMaKl

cheap custom essay writing <a href=https://buy-eessay-online.com>write my admissions essay</a> cheap custom essay writing service

Anna Nikova
NaniceMaKl

expository essay help <a href=https://buyacademicessay.com>help me write a compare and contrast essay</a> write my essay online

Anna Nikova
CharitaMaKl

online help with essay writing <a href=https://bestsessays.org>help writing college essay</a> best custom essays

Anna Nikova
AshlenMaKl

cheap essay writing service <a href=https://bestessaysden.com>need help in writing an essay</a> cheap essay help online

Anna Nikova
MerolaMaKl

who will write my essay <a href=https://bestessayreviews.net>write my essay please</a> pay for essay writing

Anna Nikova
MartyMaKl

what is the best custom essay writing service <a href=https://besteasyessays.org>essay writing service forum</a> college essay help nyc

Anna Nikova
DorolisaMaKl

write my essay reviews <a href=https://bestcampusessays.com>custom essay writing online</a> online essay editing service

Anna Nikova
MarrisMaKl

best website for essays <a href=https://au-bestessays.org>custom essay writing</a> essay writer funny

Anna Nikova
GennieMaKl

free gay radom web cam chat <a href=https://chatcongays.com>bbc gay chat room free</a> new york gay chat lines

Anna Nikova
DeeynMaKl

gay chat apps gay daddy video chat <a href="https://free-gay-sex-chat.com/">free boys gay chat </a>